martes, 6 de noviembre de 2007

Traverso


Primeiro quero pedir disculpas por non ter publicado nada ata hoxe (aproveitei moito o festivo). Moitos e moitas sabedes o que é un traverso, a frauta que se tocaba no periodo barroco e o clasicismo (s.XVII e XVIII); moitos sabedes que era unha frauta de madera con buratos e unha soa chave; e moitos sabedes que é un instrumento que está en plena moda. E da moda do traverso vou falar hoxe, especialmente do que se atopa detrás da moda. Anos 50; varios músicos europeos comezan a preocuparse por rescata-la música do barroco e o clasicismo coa sonoridade orixinal, tocando instrumentos pertencentes ás épocas correspondentes ás da música que interpretaban, e non tiñan nin idea de que hoxe, no 2007, sería algo que estaría tan de moda, pero, ó contrario do que acontece hoxe en día, era unha xente comprometida co que facía. Preocupáronse inicialmente por facer unha profunda labor de investigación. Estudiaron a fondo os grandes tratados editados; Hotteterre, Quantz, C. P. E. Bach, L. Mozart, etc. Buscaron os puntos en común e trataron de comprender os por qués das diferencias. Aplicaron tódalas ideas á interpretación sen deixar atrás outra labor de investigación; era importante ter claro o manuscrito orixinal, o momento da vida do compositor no que foi composta a peza, onde se tiña pensado interpretala inicialmente, características acústicas do lugar para o que foi pensada (igrexa, sala de cámara dun pazo...), adaptar todos estes coñecementos á interpretación co instrumento da época tendo en conta a escritura do compositor, e que o compositor compoñía tendo en mente a combinación do instrumento e a sala na que se tiña pensado tocar (así como as cualidades técnicas do frautista para ó que compoñía). En fin, moitas cousas ás veces obxectivas e ás veces subxectivas que hai que ter en conta para poder toca-lo traverso con rigor; pero como di Nikolaus Harnoncourt, non todo é rigor, tamén é importante manter a capacidade de comunicar. ¿Qué importancia ten entón a interpretación co traverso? Para mín é unha parte sustancial do traballo de documentación e rescate das sonoridades do barroco e o clasicismo, que proporciónanos as pistas axeitadas, para poder trasladar á frauta moderna unhas pautas de interpretación , sen perder a capacidade de comunicar, máis respetuosas coa idea inicial do compositor e coa forma de tocar barroca e clásica. Sei que é difícil ter a oportunidade de tocar cun traverso, ou ter os cartos suficientes para mercar un (xa me gustaría ter un!); así que o que facemos moitos frautistas é documentarnos acudindo ós mesmos tratados, acudindo ós libros que estos grandes especialistas dos anos 50 teñen publicados e acudindo ó material audiovisual que estos especialistas están a deixar hoxe en día; e por suposto, os que teñen a posibilidade, poden ter clases con estes grandes especialistas. Conclusión, hoxe en día temos moitas vantaxes para que esta labor de investigación combinada co noso talento sexa moito máis agradable e productiva; entón, ¿por qué teño a sensación de que a xente está esquecendo precisamente a parte máis interesante do traballo de recuperación da música barroca e clásica, e soamente se preocupa por tocar, sen comprender moitas veces o que se está a tocar? O debate esta aberto, e podedes deixar vosas opinións nos comentarios se queredes. E como non aquí tedes un exemplo: os irmáns Kuijken tocando a Obertura da Suite N. 2 de J. S. Bach en Si menor.
Disfrutade.

http://www.youtube.com/watch?v=v_RwyLFiAFU


Boas Noites

1 comentario:

Pablo Coria dijo...

Creo que este tema suscita siempre polémica. Yo estoy de acuerdo con tu reflexión sobre que lo importante es profundizar en el conocimiento del estilo y de la obra en cuestión, y que el utilizar un traverso para tocar no garantiza lo anterior. Por otro lado, si que es verdad que si un flautista se compra un traverso, normalmente después irá a clases con algún especialista y que empezará a conocer a gente que se dedica a la música antigua y que en consecuencia empezará a aprender y a involucrarse cada vez más, con lo cual aunque la compra del traverso no es lo esencial si puede ser el detonante de un mayor interés en el estudio de la música antigua.
Para añadir otra opinión sobre este conflicto, transcribo un párrafo del libro "La flauta" de Pierre Ives Artaud que antes editaba Labor y que ahora creo que edita Span. De paso aprovecho para recomendar dicho libro. Dice Artaud:
“¿Hay que renunciar, pues a la interpretación de músicas antiguas con flautas modernas, dado que no se pueden reproducir los mismos efectos sonoros, los mismos fraseos, las mismas respiraciones? No lo creo así. En cada obra, el aspecto atemporal es evidentemente mucho más potente que su aspecto exterior. Así pues, hay que reconstruir el espíritu, no la letra. Se puede tocar con ligereza, vivo, grave doscientos años después de Bach, se puede ornamentar. Finalmente, lo que cuenta es esta animado por un espíritu de descubrimiento y búsqueda ante un texto, sacarle el polvo de falsas tradiciones, y seguir el consejo de Quantz: Así pues, toda aplicación fundada sobre un amor ardiente y deseo insaciable por la música debe ir unida a continuas búsquedas, a una gran atención y a maduras reflexiones. Es necesario que se apodere de uno una notable obstinación, la cual no nos permita principalmente aplaudirnos a nosotros mismos por todo, sino que nos anime a perfeccionarnos cada vez más. Quien ejerza la música solamente por pura fórmula, y no como un oficio, no será nunca más que un miserable músico.”
Pierre-Ives Artaud. La flauta (pag 82). Editorial Labor
Como conclusión por mi parte, creo que hay suficiente espacio para diferentes interpretaciones tanto con traverso como con flauta moderna, que los que tocamos flauta Boehm debemos de conocer las música tocada con instrumentos antiguos y los que tocan con instrumentos originales o copias de ellos no deben de sentirse ni agredidos ni con la exclusiva musical.
A riesgo de ser pesado, no me resisto a acabar con una frase que le escuché decir a Antonio Arias: "Más vale una mala interpretación que una ausencia de interpretación". Un saludo